 |
||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
| Nieuw! Och kiek ris Peter Karst Karel over Krist | ||||||||||||||||||||||||||
|
|
 |
||||||||||||||||||||||||
| een nummer van de cd:Krist speelt Krist. alle composities en uitvoeringen door Henk Krist krist3.mp3 | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||
| Peter karstkarel ,kunsthistoricus,over het werk van henk krist. Kortgeleden stond ik op de tentoonstelling 'Starring' in het Fries Museum, een tentoonstelling van helden uit de negentiende en vroege twintigste eeuw, met verbazing te kijken naar 'De bekering van Saulus' van Johannes Henricus Jurres. Eén onrustige verfmassa waaruit een gespierd paard en de bekeerling met enige moeite waren te ontwaren. Dynamiek en drama, dichtgeslibd in verf. Een paar dagen later was ik in Britsum bij Henk Krist op bezoek. Mijn oog viel op een doek met een eenzame fietser op wie een straal hemels licht viel: de bekering van Saulus op de fiets. Een eigentijdse bijbelse voorstelling, sinds paarden geen vervoermiddelen meer zijn. Ook hier drama maar minder dynamiek, en zeker niet dichtgeslibd in verf. Het in gesprek gaan met een schilderij heeft natuurlijk sterk te maken andere persoonlijke ervaringen. Hoewel ik helemaal niet zo bijbels ben - ik lees te hooi en te gras eens een stukje uit het Hooglied of het boek Prediker - kwamen op de avond van het bezoek aan Krist zo nu en dan weer bijbelse associaties op. Een monumentaal stuk met een feestend gezelschap was voor mij meteen 'De bruiloft van Kana'. Krist vertelde het eigenaardige dorpsfeest van Britsum voor ogen te hebben. Dat klopte dus wel aardig: het verschil tussen drums en wijnvaten is niet groot en het wonder is hetzelfde. Een aangrijpend, klein portret vatte vervolgens voor mij alle tragiek van 'Job' samen; het bleek het portret Tante Bontsje uit Kollum, een vervreemd mens. Het is een wonder op zich dat schilderijen van Krist bij mij zulke specifieke associaties losmaken. En dat werk ook averechts net als persoon en werk van de kunstenaar soms zijn. 'Kerstmis', een schattig boertje onder een sprankelende hemel, is stellig een religiestuk, maar daarbij ligt voor mij de associatie met een uitverkoren herder juist niet voor de hand. Veel onbestemder heb ik degelijke, bijbels gerichte associaties bij het bootje met een visser op een bladstille zee van bladgoed en bij de van duister tot goud contrasterende 'The boatman calls', ongetwijfeld het meest monumentale doek van deze presentatie. Dat goud verwijst naar de religiestukken uit het trecento en quatrocento van Toscane, van Siena vooral. Het is allerminst voor niks, niet zo maar een inval, dat Krist is gaan werken met goud, met goudpoeier waar hij zelf verf van maakt. Hij past het toe om de ernst van het schilderen te onderstrepen en om de melancholische thema's genereus te troosten. Wat hij voorheen tegendraads bereikte met geest, humor en soms zelfs grapjes biedt hij nu plechtig met goud. Ik vraag me af wat Krist nu eigenlijk wil (of moet). Hij spot wat met respectabele thema's, hij zet de ernst van de schilderkunst zelfs op de tocht. De spot vergrimt soms tot sarcasme en cynisme. En dan ben ik weer bij de Prediker, mijn favoriete, cynische bijbelboek. Daaruit leer ik een van de fraaiste deugden: je neerleggen bij je lot. Het Leitmotiv dat Henk Krist tot het schilderen brengt en in zijn doeken is te vinden, komt daar dicht bij. Het gaat om de onmogelijkheid van het bestaan, het accepteren van het noodlot. Dat is heel gereformeerd, je mag geen verzet plegen; je ziet de tegenstrijdigheden en accepteert de ellende. Schilderen is dan een manier om aan dat lot te ontkomen, om het leven toch nog interessant te maken, avontuur te beleven. Soms leiden die pogingen tot heftige taferelen, maar meestal is het juist een zoektocht terug naar de onbekommerdheid, de ongevormdheid. De kijker deelt daar in en kan op zoek naar de wijze waarop Krist het noodlot verdraaglijk maakt. Krists mensen zijn zelfs in de gezelligste omstandigheden tragisch, in de spannendste omstandigheden blijven eenzaam. Resultaten, overwinningen, het zijn uiteindelijk mislukkingen. 'Oogst' is een mislukte houthakker voor een zielig bos. Soms ontspant het noodlot zich in een hele, een halve of een schijnbare oplossing; in bijbelse termen een verlossing. Maar hoe dan ook: bij het lezen van de werken van Krist is het als bij het peinzen over de Prediker. Het bizarre leven wordt daarna toch verdraaglijker. PETER KARSTKAREL | ||||||||||||||||||||||||||
| (c) realisatie: G. Poortinga menu Volgens Henk krist gaat schilderen eigenlijk over alles, Amsterdam, Leeuwarden, leed, Bukowsky, Baghwan, Bollemanssteeg, Buizum, spijt, hoop, geloof, Schopenhauer, martelaere, Belgie, Buchenwald, weemoed, gereformeerd, van Gogh, kerk, nooitgedacht, Coby, Rienk, Jelske, Jitske, Zwolle, Castricum, foto, solderen, energie, geld, liefde, Haagse bluf, macaroni, kaas, bier, sigaretten, barricade, risk, sjoelen, goed, slecht, dood, lennon, zappa, hardin, draken, woonboot, Simeon ten Holt, canto, Bach, god, google, Polen , kunstenaars, jij, ik, draaisma, verleden, spruitjes, goudverf, musini, pirsing, camp, wim schippers, les, achter de Hoven, Bee Gees, Nick Cave, internet, dual core, films, dvd, depressie, hermans, minimalistme, mp3, piano, kwaad, ogen, handen, kaal, Sneek, timmerman, hamer, zaag, beitel, potlood, bacon, helmantel, hoezen, lelijk, Assen, theater, hedon, Herman Brood, window of my eyes, humor, lachen, huilen, Epstein, schrijven, lezen, xp, branden, Birdaard, wonen, verbouwen, verkopen, terpentine, hout, kunstof, metselen, zuipen, dronken, varen, schip, mast, lading, bin laden, bowie, eno, zelle, all, zaken, weten, zoeken, vinden, metafoor, ruimte, maan, aarde, tijd, horloge, Meyer, Vlietstra, oud, doem, drenthe, morgen, kinderen, Lienward, Elly, Frans, Fries, blauw, rose, magenta, geel, oker, medium, kwast, landschap, Vlieland, vrij, gevangen, leegte, verlicht, Uffelte, Havelte, Cohen, water, muziek, litereatuur, l.c., bijlages, agenda, yan, Berlijn, Hegel, Goethe, pen, hemelpoort, genesis, Schrans, tv, video, linnen, wijsheid, dom, poezen, Vietcong, Twinpeaks, Wiegel, wissen, Kroes, Elfstedentocht, dammen, enz. | ||||||||||||||||||||||||||
|
|
Rembrand van Rhein , Breughel , Rubens , Picasso , kubisme , Hollandse schilders , Hollandse schilderkunst , impressionisme, Vincent van Gogh ,
Karel Appel , moderne schilderkunst, realisme , pointilisme , Aart Vermeer, Jan Steen, Leonardo Davinci ,
Henny Huisman , dit zijn allemaal stromingen en schildes, maar er is één die alles ovetreft,
dat is Henk Krist in Britsum