Navigaasje
 
Boekverslag  
       Tim Krabbé De Grot
       1998 uitgeverij Bert Bakker Amsterdam



Samenvatting: 

1 Een koffer naar Ratanak brengen

Egon Wachter komt aan in Ratanak. 's Avonds om 11 uur moet hij op de parkeerplaats zijn. Hij probeert de dag door te brengen als een gewone toerist. Hij bezoekt toeristische attracties, maar ook de gevangenis waar Doornenbosch ter dood veroordeeld is. Hij eet in een restaurant en gaat daarna naar de discotheek. Na afloop geeft hij de jongen die op zijn auto paste een twintig dollar. 

Als hij een tijdje op de verlaten parkeerplaats heeft gestaan komt er een vrouw naar zij auto. Na het uitwisselen van de wachtwoorden valt ze flauw. Hij heeft haar die dag zien zitten in een café. Ze wisselen de koffers uit en kussen en praten. Ze moeten gaan. Egon wil weten wie ze is, maar ze loopt alweer naar haar auto.

2 Vrienden

Egon ontmoette Axel voor het eerst op het station in Amsterdam. Hij was veertien en hij zou met Davy's Jeugdreizen naar de ardennen. Axel is heel brutaal en sleept Egon mee. Axel steelt wijn uit een winkeltje. Egon durft niet. Ze gaan met de Florrie en Vera naar bed, terwijl Egon eigenlijk verlieft is op Marjoke. Ze worden betrapt door de leider en uit de tent geschopt. Axel had hasj mee die hij in een café verkoopt. Als ze met de groep aan het wandelen zijn, zien ze een soort omgekeerde zoutvaatjes waar vrachtwagens onder kunnen rijden om volgestort te kunnen worden. Axel vraagt zich af wat er inzit en klimt omhoog. Er zit niks in.

Als Egon derde jaars geologiestudent is, ontmoet hij Axel weer in een cafe. "Wat zat er in de zoutvaatjes?" vraagt Axel. "Niks," antwoord Egon. Na een gesprek nodigt Axel Egon uit in zijn dispuuthuis de Grim. Het is er altijd feest, met drank, drugs en seks. Er is hangt wel vaker een journalist rond. Egon vermoedt dat er in drugs wordt gehandeld. Een jongen en een meisje verdwijnen spoorloos. Axel doet Egon een voorstel, hij kan makkelijk twaalfhonderd gulden verdienen. Dan staat er in de krant dat mensen van de Grim betrokken waren bij mensensmokkel. Nederlandse studenten werden gestrikt en belandden in Oost-Europa in de gevangenis.
Egon wil niks meer met Axel te maken hebben.

Egon, nu laatste jaars student, gaat naar de Ardennen om een groepje eerstejaars te begeleiden. Op weg naar het station rijd iemand hem klem. Het is Axel. "Wat zat er in de zoutvaatjes?" Axel brengt hem even naar België. Ze maken ruzie over het kamp van vroeger en over de 'zaken' die Axel nu doet, maar aan het eind lachen ze wel; als twee echte vrienden.
Weer wat later gaat Egon naar de Andes om zijn promotieonderzoek af te ronden. Daar ontmoet hij zijn vrouw, Adriënne. (Als ze veertien jaar later gaan scheiden, vindt Egon dat ze maar een paar onbedorven uren hebben gehad, want hij ontdekt dat ze ooit met Axel naar bed is geweest.) Egon gaat lesgeven en ontmoet Axel weer. Hij zegt dat als Egon ooit problemen heeft hij naar hem toe moet komen. Drie dagen later raakt Axel gewond bij een afrekening. Egon beseft dat hijzelf de winnaar is, hij kijkt niet meer tegen Axel op. 
Egon wordt afgewezen voor een docentschap, maar hij wil niet in het bedrijf van zijn schoonvader gaan werken, hij blijft trouw aan de geologie.
Axel komt al heel snel weer uit de gevangenis, hij gaat zijn gang.
Herman Doornenbosch wordt in Ratanakiri opgepakt met heroïne. Volgens de krant is Axel van de Graaf betrokken. 
Adriënne wil scheiden. Doornenbosch wordt ter dood veroordeeld. 
Egon kan mee op een hele interresante expeditie. Daarvoor moet heeft hij veertigduizend gulden nodig. De bank wil zijn hypotheek niet verhogen. Egon voelt zich een sukkel, Axel is de winnaar. Egon vindt het ook wel spannend om een klus voor Axel te gaan doen, dan heeft hij eindelijk lef.

3 Oum Phen

Op een parkeerplaats bij het vliegveld van Ratanak zijn de lijken van twee westerlingen gevonden. Een Nederlandse journalist, Michael Polak, komt het onderzoeken. Oum Phen zal worden onthoofd. Hij was in het bezit van een twintigdollar biljet. Dat moest een deel van de buit geweest zijn, want Oum Phen was een gehandicapte met 1 been, dus hij kon niet anders aan dat geld gekomen zijn. Polak vraagt zich af hoe een gehandicapte jongen een sterke westerling kan overmeesteren.
Polak bezoekt de jongen zijn moeder, maar wordt niks wijzer. Hij gaat ook op bezoek bij de heerser van Ratanakiri; generaal Sophal. Sophal is een slijmbal, maar het werkt allemaal averechts.

Oum Phen blijkt een soort offer om te dood van Doornenbosch te vergoeden en van Egon Wagter wordt een soort volksheld gemaakt. Polak zegt dat Nederland twijfelt aan de schuldigheid van Oum Phen. Sophal is teleurgesteld, had hij voor een schuldiger slachtoffer moeten zorgen? Polak wordt door Sophal uitgenodigd bij de executie.
Polak bezoekt de parkeerplaats. De identitiet van de dode vrouw is een raadsel. Hij ziet aan de bloedsporen dat de stervende mensen naar elkaar toegekropen waren. Die sporen bewezen dat Oum Phen het niet gedaan had want Wagter en de vrouw waren elk bij hun eigen auto neergestoken, door twee daders dus. Oum Phen was hier nooit geweest.

Het onderzoek van Polak schiet verder niks op. Hij komt wel tot de conclusie dat de twee slachtoffers geliefden waren en drugskoeriers. Hij schrijft een stuk over de moord waarin hij Doornenbosch, de Grim en Axel noemt. 

Axel komt op bezoek. Hij laat een foto van het jeugdkamp zien. Hij zegt dat Egon z'n oudste vriend is en dat hij van hem hield. Axel bekent dat Egon door hem in Ratanak was en hij laat blijken dat hij de vrouw kent, maar hij wil verder niks loslaten. Hij wil ermee stoppen.

4 Marcie's Gems

Engeland. Marcie en Davis zijn getrouwd en hebben twee kinderen; Jason en Arthur. Op een dag komt Marcie bij Arthur langs. Ze geeft hem een verrekijker van haar vader en verteld veel. Ze is afwezig. Arthur vraagt zich af wat er is, maar hij zegt niks. Daar krijgt hij later veel spijt van.
Marcie was altijd bezig met stenen. Na een erfenis begon ze een winkeltje met stenen; Marcie's Gems. Het loopt heel slecht, van David moet ze ermee stoppen want hij wil er geen geld meer in steken. Marcie zegt dat ze het geld dan wel ergens anders vandaan haalt, want stenen zijn een deel van haar, een hartstocht die ze als jong meisje had opgevat.
Twee dagen nadat ze met Arthur had gepraat verdween ze. Haar familie mist haar, er is geen spoor van haar te bekennen.. Arthur beseft dat ze afscheid had genomen. Ze komen erachter dat Marcie al een jaar de winkel zelf financierde, maar ze hebben geen idee waar ze dat geld vandaan gehaald heeft.

5 De grot
Marjoke en Egon kwamen elkaar tegen bij de rivier. Ze praatten en bouwden een dam. Kees, de leider, roept ze. Ze gaan naar een grot. De zaal waar ze nu stonden was onstaat bij een breukvlak tussen tewee lagen met een verschil van honderd miljoen jaar. Marjoke en Egon leggen samen hun hand over de breuk, ze overbruggen honderd miljoen jaar, ze zijn heel dicht bij elkaar.
Axel kwam eraan, Vera voor zich uitduwend. "Hé Egon," riep hij, "luister."

Mening

Ik vond het een heel leuk mooi boek. De schrijf stijl vind ik goed. De personen lijken heel echt als je het leest. Ze hebben een karakter dat de gebeurtenissen beïnvloed. Die gebeurtenissen beïnvloeden elkaar ook weer. Een groot deel van Egon z'n leven wordt bepaald door het feit dat hij Axel ontmoet heeft. Egon is eigenlijk een sukkel. Hij heeft niet echt een eigen mening en is erg ontevreden. Als iets weer eens mislukt kijkt hij steeds wat Axel wél heeft. Hij vind Axel stom, maar Axel heeft het wel steeds voorelkaar. Hij barst van het geld, is beroemd en heeft een gelukkig gezin en toch nog veel vriendinnen. Terwijl Egon zelf niet eens als leraar wordt aangenomen, gescheiden is van zijn vrouw die aan Axel betere herinneringen heeft dan hem en hij kan niet eens op expeditie. Ondertussen ziet hij niet, dat Axel hem als een goede vriend ziet en ergens wel respect voor hem heeft omdat Egon professor is en een gewoon leven heeft. 
Het is leuk dat je het verhaal steeds door iemand anders z'n ogen ziet. Aan het eind passen alle delen in elkaar. Pas later kom je erachter dat de vrouw in Ratanakiri Marjoke is en dat Marcie ook Marjoke is. 
Egon en Marjoke zijn beide om dezelfde twee redenen dood gegegaan; het feit dat ze Axel ontmoet hebben en hun liefde voor stenen.

Informatie over de schrijver

Tim Krabbé is geboren op 13 april 1943 in Amsterdam, waar hij nog steeds woont. Hij deed in 1960 eindexamen HBS-B aan het Spinoza Lyceum. 
Hij is getrouwd geweest met Liz Snoijink, en heeft een zoon Esra. Zijn vader en grootvader zijn bekende schilders. Zijn broer Jeroen is acteur en regisseur. Zijn moeder is filmvertaalster en schrijfster. Tim Krabbé heeft ook geacteerd en een tijdje psychologie gestudeerd, maar van beroep is hij altijd schrijver geweest. Hij debuuteerde als schrijver en journalist in 1967. 
Zijn romans zijn in 12 talen vertaald en vier ervan zijn verfilmd. 'Spoorloos' (naar Het Gouden Ei, waar hij zelf het scenario voor schreef,) won het Gouden Kalf 1988 voor de beste Nederlandse film. Hij wordt nog steeds gedraaid in Amerika. 

Filmverslag

1 Algemene gegevens

"De Grot" (2001, Nederland), naar de gelijknamige roman van Jeroen Krabbé.
Martin Koolhoven is de regisseur, Jeroen Krabbé heeft het script geschreven. 
Egon Wagter wordt gespeeld door Fedja van Huêt en Erik van der Horst (de jonge Egon), Axel van de Graaf door Marcel Hensema en Benja Bruining (de jonge Axel), Adriënne Wagter door Saskia Temmink, Marcie Nussbaum door Kim Huffman, en Michiel Polak door Jeroen Willems.
Ik heb de film in bioscoop Tivoli in Leeuwarden gezien.
De film is in te delen bij het genre 'film noir'. (In een film noir raakt de hoofdpersoon buiten zijn schuld in moeilijkheden. Hij is geen held, maar een onzeker mens, die niet precies weet hoe hij verder moet. Meestal weet hij zich uiteindelijk te redden, maar daar loopt hij wel littekens bij op. Psychologie, menselijke dramatiek.)
Dat klopt precies, behalve dat Egon op het laatst door zijn eigen schuld in moeilijkheden komt en niet buiten zijn schuld. 

2 Plot

De film begint in een oosters land. Een man komt van het vliegveld. Hij gaat naar zijn hotel. In de auto houd hij zijn koffer stijf vast. Later gaat hij nog wat drinken in een cafeetje. Aan de overkant ziet hij een westerse vrouw zitten. Terug in het hotel probeert hij nog wat te slapen. 's Avonds rijdt hij met zijn auto naar een parkeerplaats. Daar ontmoet hij de vrouw. Ze wisselen wachtwoorden uit en de vrouw valt flauw. Als ze @@@@@

Een jongen, Egon, komt op het station aan. Hij gaat met een groep kinderen op kamp. Daar sluit hij vriendschap met een andere jongen, Axel. Egon is wat verlegen, Axel is veel 'stoerder' en sleept Egon mee. Hij laat Egon een joint roken, ze gaan wat stelen in een winkeltje, Ze gaan met twee meisjes naar bed, terwijl Egon eigenlijk een ander meisje leuk vind, namelijk Marjoke.

Later, als Egon geologie studeert en in een café zit, komt hij Axel tegen. Ze spreken nog wat af en Egon komt steeds vaker in het studentenhuis van Axel. Het is er altijd feest. Als Axel wat heeft met een meisje dat hij daar ontmoet heeft, verteld ze hem dat er studenten verdwenen zijn, dat ze waarschijnlijk ergens in de gevangenis zitten en dat Axel ermee te maken heeft. Axel doet Egon een aanbod om gemakkelijk veel geld te verdienen, Egon gaat er niet op in.

Weer later, als Egon getrouwd is, komt hij erachter dat zijn vrouw een keer met Axel naar bed is geweest. Egon houd er maar niet over op te zeuren en later gaan ze uitelkaar. Op zijn werk (hij ia aardrijkskunde leraar) gaat het ook niet goed. Egon wil heel graag mee met een geologische expeditie, mar hij heeft geen geld. Hij gaat een 'klusje' voor Axel doen.

Een vrouw gaat ook naar Axel toe, ze gaat ook een 'klusje' doen. Axel geeft haar instructies.

Terug naar de man en vrouw op de parkeerplaats. Ze worden aangevallen en uiteindelijk liggen ze dodelijk gewond in elkaars armen. (Flashback) Egon en Marjoke zijn een dam aan het bouwen. Ze worden geroepen door de kampleider. Ze gaan een grot bekijken. De gids verteld over een breuklijk die miljoenen jaren overbrugd. Egon en Marjoke leggen hun handen naast elkaar op de breiklijn. Terug naar de man en vrouw; ze hebben hun handen naast elkaar. De flashback was een gedachte van hun beiden. Het zijn Egon en Marjoke.


3 Middelen

De belangrijkste plaatsen zijn het oosterse land, het studentenhuis en het kamp. Het oosterse land zag er 'standaard oosters'; veel arme mensen, veel verkeer op straat, veel fietstaxi's. In het studentenhuis was het altijd wat donker. Er waren veel mensen (veel dronken of stoned), er werd luide muziek gedraaid, drankflessen, drugs. Op het kamp was echt zo'n 'kampsfeertje'; het is er mooi weer, groepjes kinderen en tentjes.
De belichting was best wel belangrijk. Op de parkeerplaats was het helemaal donker, in het studentenhuis was het schemerig en op het kamp was het juist heel zonnig.
De personen waren niet opvallend gegrimeerd en de kleding was passend voor de situatie. Op het kamp had iedereen ouderwetse kleren aan. In de rest van de film had iedereen gewone kleren aan. Axel liep er een beetje sjofel bij, meestal in een leren jasje. In het buitenland hadden de mensen weer hele andere kleren aan. 
De mzuiek was belangrijk, want in soms werd er niet veel gepraat en dan valt de muziek extra op en maakt sfeer. De muziek bleef wel op de achtergrond en is niet speciaal gecomponeerd voor de film. Er waren geen speciale geluidseffecten.

4 Personages

Egon Wagter is een beetje een sukkel. Hij is een beetje stil, doet gewoon wat anderen zeggen wat hij moet doen. Hij zegt vaak, "Dat weet ik niet". Vooral op het kamp volgt hij Axel als een hondje. Hij kijkt tegen Axel op, want die durft alles. Hij komt één keer tegen Axel in opstand; "Dat van Florrie en Vera was eigenlijk verkrachting", maar Axel praat zo over hem heen. Axel laat mensen dingen doen die ze eigenlijk niet willen. Hij is druk en altijd nadrukkelijk aanwezig. Iedereen kent hem.
Je kreeg vooral informatie over de personen via flashbacks. Bijna het hele verhaal wa een flashback. 

5 Thematiek en intepretatie

Het belangrijkste thema van de film is wat het gedrag van iemand voor gevolgen heeft voor anderen hun leven.
De regisseur had de bedoeling het verhaal zo goed mogelijk weer te geven. Er is niet bewust een bepaalde boodschap ingestopt.
Als je de film met het boek vergelijkt, valt het gelijk op dat de film eigenlijk maar de helft van het verhaal is. Over Marcie's leven in Engeland en over Miciel Polak in Ratanakiri wordt niks verteld. De reden hiervoor is dat er te weinig tijd is.

6 Boeiende werking

Ik vond vooral het einde van de film mooi. Je ziet Egon en Marjoke eerst samen in de grot en dan gaat het beeld van hun handen weer over in hun handen, maar dan jaren later als ze dodelijk gewond zijn. De muziek was hierbij het effctiefst, dat maakte het nog dramatischer. Er was niet iets speciaals dat ik niet boeiend (=saai) vond.

7 Camerawerk en montage

De scéne dat Egon in het studentenhuis zit vond ik heel goed. Het is er heel 'gezellig', iedereen is wat aan het praten of dansen en Egon zit maar wat op de bank. De scéne dat Egon en Marjoke een dam aan het bouwen zijn vind ik ook mooi. Het is heel mooi weer en ze zijn heel gezellig bezig, ze hebben geen idee van wat hun te wachten staat. Volgens mij zijn cameravoering en montage niet speciaal belangrijk, behalve dat het natuurlijk goed in beeld gebracht moet worden.



8 Recensie


Ik vond de film goed. De regisseur is goed in de uitwerking van het thema geslaagd. De film is best wel geloofwaardig. Drugssmokkel is actueel. Het spel van de hoofdrolspelers vond ik heel goed. Het acteerwerk is goed. Egon komt sukkelig over en je hebt meteen een hekel aan Axel. Ze waren geschikt voor hun rollen. Het verbaasde me wel dat de jongen die Egon van 14 jaar speelt, in de twintig is. Dat merk je in de film trouwens niet. De grime en kleding waren goed, niet opvallend. Het gebruik van licht was goed. De vrolijke plaatsen, zoals het kamp, waren heel licht. Op de de plaatsen waar de 'foute' dingen gebeuren was het steeds donker; in het studentenhuis, op de parkeerplaats, (in het tentje van Florrie en Vera?), op de kamer waar Egon beslist dat hij een klus voor Axel gaat doen.

Totaal oordeel; goed (maar ik vond het boek toch leuker).

Eke